Nie taki orzech trudny do zgryzienia, czyli jak jest zrobiony implant zębowy? - "Wiedzą, co mówią", odc. 14

Dr inż. Dorota Bociąga z Wydziału Mechanicznego przyjrzała się problemowi ubytków w uzębieniu.

Choć trochę szkoda, człowiek nie krokodyl – zęby mu nie odrastają! W ciągu 100 lat życia krokodyl może mieć nawet 3 000 nowych zębów, podczas gdy człowiek swój „garnitur” uzębienia zmienia tylko raz. W wieku około 3 lat posiadamy komplet 20 zębów mlecznych, które ostatecznie wymienimy na 32 zęby stałe. Warto zadbać o ten drugi komplet tak, aby służył nam do końca życia, gdyż zdrowe zęby, to nie tylko piękny uśmiech, to także właściwe rozdrobnienie przyjmowanego pokarmu i brak problemów z trawieniem.

Jednak przyczyny utraty zębów mogą być różne - choroby przyzębia (paradentoza), próchnica lub urazy mechaniczne. Gdy pojawiają się braki w uzębieniu, z pomocą przychodzi protetyka, implantologia stomatologiczna i tzw. „trzecie” zęby.

W przypadku tradycyjnej protezy podczas jedzenia siła żucia jest przenoszona na kość poprzez błonę śluzową. Taki długotrwały ucisk powoduje z czasem zanik tkanki kostnej. W efekcie, po kilku latach zęby z protezy wydają się być krótsze od zębów własnych. Kiedy użyto uzupełnienia innego rodzaju - jak most, czy implant, obciążenie kości podczas żucia jest fizjologiczne, czyli najbardziej zbliżone do sytuacji jakbyśmy mieli własne zęby.

Implant dentystyczny to odpowiednik korzenia zęba. Osadzony jest w kości żuchwy lub szczęki i stanowi filar dla odbudowy protetycznej takiej jak korona, most czy proteza. Sztuczny ząb z jednej strony spełnia funkcję estetyczną (maskuje braki w uzębieniu), z drugiej natomiast przejmuje fizjologiczne funkcje utraconego zęba. Musi więc posiadać optymalną budowę i być wykonany z odpowiednich materiałów.

Obecnie najczęściej stosowane implanty zębowe składają się z trzech elementów. 

Pierwszy to wkręcana w kość śruba nazywana filarem lub wszczepem. Początkowo wykonywano je m. in. ze srebra, ołowiu, stopu chromo-kobaltowo-molibdenowego lub stopu platynowo-irydowego. Choć materiały te w coraz większym stopniu umożliwiały integrację wszczepu z kością, jednak dawały wysoki odsetek powikłań. Obecnie najczęściej do tego celu stosuje się tytan. Niemniej jednak nieustannie trwają prace nad uzyskaniem jak najlepszej osteointegracji. Stąd powierzchnie śrub mogą być dodatkowo pokryte powłokami takimi, jak hydroksyapatyt, czy nanoporowate złoto. Trwają również prace nad wzbogacaniem powierzchni filarów o antybiotyki, leki przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. Najnowsze doniesienia naukowe wskazują również na kąt, pod jakim powinny być wykonane gwinty, aby uzyskać optymalną funkcjonalność śruby.

Drugi element to łącznik. Przymocowany jest z jednej strony do filaru, a z drugiej do korony protetycznej. Łącznik zapewnia całej konstrukcji wytrzymałość i stabilność. Te najnowszej generacji są produkowane z tytanu, złota, cyrkonu, ale również z materiałów mających wspomagać gojenie się rany pozabiegowej, czy też zapobiegać ewentualnym infekcjom. Ponadto łączniki mogą różnić się kształtem, długością oraz sposobem mocowania. Dzięki temu stomatolog może zastosować najbardziej optymalny łącznik w zależności od miejsca założenia implantu oraz kąta jego nachylenia.

Trzecim elementem jest korona protetyczna - jedyny widoczny element implantu. Ta część sztucznego zęba wykonywana jest różnych rodzajów ceramiki – odpornej na ścieranie, zmienne pH w jamie ustanej oraz posiadającej wysokie walory estetyczne. Jej właściwości pozwalają na zaoferowanie każdemu pacjentowi indywidualnie dobranego koloru i kształtu, dzięki czemu możliwa jest optymalna integracja sztucznego zęba z naturalnymi. Dlatego też w odcinku przednim (w tzw. strefie uśmiechu) często wykorzystuje się łączniki oraz korony bezmetalowe, w całości wykonane z ceramiki.

Zestaw: filar – łącznik – korona stanowi funkcjonalną całość będącą odpowiednikiem naturalnego zęba.

To, czy u danego pacjenta można zastosować implant, zależy głównie od tego, czy ma on zdrowe dziąsła i przyzębie oraz odpowiednią ilość kości, aby utrzymanie implantu było stabilne. Jednak nawet, gdy ilość ta nie jest wystarczająca, istnieje możliwość jej odbudowania poprzez zabieg wprowadzenia biomateriału regenerującego kość lub poprzez wykonanie przeszczepu własnej tkanki kostnej pacjenta.

Stopień powodzenia implantacji jest bardzo wysoki - obecnie wynosi 98%. Przy zachowaniu odpowiedniej dbałości o sztuczne zęby, mogą służyć do końca życia.